Κίνηση ποδιών και στάσεις στο τένις

Η σωστή κίνηση των ποδιών είναι μια από τις βασικές πτυχές για την εκτέλεση ενός χτυπήματος. Για κάποια χτυπήματα απαιτείται μικρή ή και καθόλου μετακίνηση. Απλά φέρνεις την ρακέτα προς τα πίσω και χτυπάς την μπάλα (returns). Η σωστή κίνηση των ποδιών εκτός από την άρτια τεχνική συμβάλλει στο ακριβές και ισχυρό χτύπημα. Ελλείψει καλής κίνησης ποδιών είναι αδύνατο να εκτελέσεις σωστά. Υπάρχουν δύο τρόποι για να μετακινηθείς προς την μπάλα:

1. Με απλά πλάγια βήματα. (Τύπου Agassi). Μετακινήσου πλάγια δεξιά ή αριστερά, γλιστρώντας διαδοχικά με τα πόδια στην κατεύθυνση, προς την οποία θέλεις να πάς. Ενώ εκτελείς τα ζυγά συρτά βήματα, φέρε την ρακέτα σου πίσω, σε θέση εκτέλεσης forehand. Κράτα τα ισχία σου χαμηλά προς το έδαφος, λυγίζοντας τα γόνατά σου.
2. Με σταυρωτό βηματισμό. Γενικά το σταυρωτό βήμα το χρησιμοποιούμε για τις μακρινές μπαλιές. Η τεχνική είναι απλή: Μετακινήσου στρέφοντας το δεξί σου πόδι προς τα δεξιά, στην κατεύθυνση προς την οποία θέλεις να πάς και μετά πέρνα σταυρωτά από πάνω το αριστερό σου πόδι.

Για να μετακινηθείς προς τα αριστερά στρίβεις το αριστερό σου πόδι προς τα αριστερά και σταυρώνεις το δεξί σου πόδι από πάνω του, στην κατεύθυνση προς την οποία θέλεις να πάς (δεν έχει σημασία αν είσαι δεξιόχειρας η αριστερόχειρας, διότι η τεχνική για το σταυρωτό βήμα είναι η ίδια).

Γενικά για την κίνηση ποδιών

Όταν μπορείς να μετακινηθείς από την μία πλευρά στην άλλη, γρήγορα και χωρίς να σκέφτεσαι για τα πόδια σου, είσαι έτοιμος να συγκεντρωθείς πάνω σε άλλα θεμελιώδη στοιχεία των χτυπημάτων.

Οι στάσεις τις οποίες παίρνει ο κάθε παίκτης για να εκτελέσει τα χτυπήματα εδάφους

Τέσσερις (4) είναι οι επιλογές που έχεις στην διάθεσή σου, για την τοποθέτηση των ποδιών σου κάθετα, κλειστά, ημιανοικτά και ανοικτά και είναι πολύ πιθανόν, ότι θα τις χρησιμοποιήσεις αργά η γρήγορα στο παιχνίδι σου.

1.       Κάθετη στάση

Η κάθετη στάση που αναφέρεται μερικές φορές και ως ουδέτερη στάση, είναι η πιο κλασσική και αυτή που διδάσκεται περισσότερο στους αρχάριους. Καθώς η μπάλα έρχεται προς εσένα, προς την πλευρά του forehand, γύρνα σε τέτοια θέση, που τα πόδια και οι ώμοι σου να είναι λίγο ή πολύ παράλληλοι προς την πλάγια γραμμή του μονού. Ο αριστερός ώμος ενός δεξιόχειρα θα πρέπει να δείχνει προς τον φιλέ ή προς την μπάλα που έρχεται, ενώ εκεί θα πρέπει να δείχνει και ο δεξιός ώμος ενός αριστερόχειρα παίχτη. Με άλλα λόγια όλο σου το σώμα - άνω και κάτω κορμός - είναι κάθετα προς το φιλέ.

Το κύριο πλεονέκτημα της κάθετης στάσης είναι ότι επιτρέπει στον παίχτη που χτυπά να μεταφέρει το βάρος προς τα εμπρός κατά το χτύπημα. Το μειονέκτημα είναι ότι χρειάζεται χρόνος για να τοποθετηθείς τέλεια και αυτός ο χρόνος, δεν είναι πάντα διαθέσιμος, όταν γίνονται γρήγορες ανταλλαγές της μπάλας. Είναι επίσης δύσκολο να αποκρύψεις το που θα στείλεις την μπάλα. Οι έξυπνοι παίχτες είναι σε θέση - κοιτώντας τα πόδια σου - να καταλάβουν τι μπορείς και τι δεν μπορείς να κάνεις, μόνο και μόνο, από την τοποθέτηση των ποδιών σου.

2.       Κλειστή στάση

Πάρε ξανά την κάθετη στάση. Τώρα μετακίνησε το μπροστινό σου πόδι ακόμη ένα βήμα προς την πλάγια γραμμή.

Αντί τα πόδια να σχηματίσουν μια φανταστική γραμμή παράλληλη με την πλάγια γραμμή του γηπέδου, σταύρωσε το μπροστινό σου πόδι πάνω από αυτή. Αυτή είναι η κλειστή στάση.

Η κλειστή στάση δεν θα πρέπει να είναι μια εκούσια επιλογή, αλλά να χρησιμοποιείται, όταν χρειάζεσαι να χτυπήσεις την μπάλα καθώς τρέχεις ή εκτελώντας συγκεκριμένα χτυπήματα. Το πρόβλημα είναι η μεταφορά βάρους του σώματος.

Όταν κάνεις βήματα προς μια κατεύθυνση, αντί για εμπρός, είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφέρεις το βάρος του σώματος προς την κατεύθυνση προς την οποία θέλεις να χτυπήσεις. Χωρίς τη μεταφορά βάρους προς τα εμπρός ή χωρίς την περιστροφή των ισχίων, οποιαδήποτε παραγόμενη δύναμη πρέπει να προέλθει από κάπου αλλού.

Τα πελονεκτήματα της κλειστής θέσης είναι η μεταφορά βάρους προς τα εμπρός, η συνοδεία της μπάλας κατά την εκτέλεση, το μεγαλύτερο φάσμα κίνησης, η ισορροπία (επειδή μοιράζεται η κίνηση στα δύο πόδια), το εύκολο γύρισμα πάνω από την λεκάνη και το άνοιγμα της ρακέτας στο πρώτο στάδιο της αιώρησης.

Πάντως είναι μεγάλο λάθος να μαθαίνουμε την κλειστή θέση ως θέση για ξεκίνημα στους αρχάριους, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε:

·         Τι είναι η κλειστή θέση

·         Πότε χρησιμοποιείται και

·         Γιατί εκτελούμε χτυπήματα από αυτή τη θέση.

2.       Ημιανοικτή στάση

Ξαναπάρε την κάθετη στάση. Αυτή τη φορά, αντί να βηματίσεις πιο κοντά προς την πλάγια γραμμή με το μπροστινό σου πόδι, μετακίνησέ το ελαφρά προς τα αριστερά και λίγο πίσω.

Έχοντας αυτή την θέση, τα ισχία και οι ώμοι σου είναι περισσότερο παράλληλα προς το φιλέ, απ’ ότι προηγουμένως, με το σώμα σου στην ημιανοικτή στάση. Αν και χάνεις κάποια από την ικανότητα σου, να μεταφέρεις το βάρος προς τα εμπρός, η παραγωγή δύναμης από αυτή την στάση, είναι ακόμη πιο δυνατή.

Η ημιανοικτή στάση σου παρέχει ένα πραγματικό πλεονέκτημα που είναι οι επιλογές για την κάλυψη του γηπέδου, εκεί που η κάθετη και η κλειστή θέση δεν σου παρέχουν.

Η τοποθέτηση του αριστερού ποδιού, σου επιτρέπει να χτυπάς και να κάνεις ένα καλό ξεκίνημα για επαναφορά, μετακίνηση και για την κάλυψη του ανοιχτού χώρου, που αφήνεις στο γήπεδο, ύστερα από ένα χτύπημα.

Μια γρήγορη επιστροφή μπορεί να μη φαίνεται κάτι σπουδαίο, αλλά το να κερδίσεις έστω και ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, καθώς επιστρέφεις την μπάλα, μπορεί να κάνει την διαφορά, ανάμεσα στο να κερδίσεις ή να χάσεις τον πόντο.

Η ημιανοικτή στάση χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση από παίχτες κορυφαίου επιπέδου, ιδιαίτερα από αυτούς που παίζουν από την βασική γραμμή του γηπέδου.

Ο συνδυασμός ημιδυτικού πιασίματος της ρακέτας και ημιανοικτής στάσης σώματος, επιτρέπει σε έναν παίχτη να έχει δύναμη στην αιώρησή του και να χτυπά δυνατά, κάτι που αποτελεί έναν πολύ ευχάριστο τρόπο να παίζεις το παιχνίδι.

Μάθε την ημιανοικτή στάση, πειραματίσου και χρησιμοποίησέ την, αν σου ταιριάζει. Κάποιοι δάσκαλοι προτιμούν να διδάσκουν την ημιανοικτή στάση, ως πρώτη επιλογή, για τους αρχάριους. Όμως, οι περισσότεροι προπονητές, ξεκινούν με την διδασκαλία της κάθετης στάσης.

3.       Ανοικτή στάση

Για άλλη μια φορά, χρησιμοποίησε την κάθετη στάση, ως σημείο εκκίνησης. Τώρα μετακινήσου σε μία ημιανοικτή στάση, αλλά μη σταματάς εκεί. Συνέχισε την πορεία προς μια τελείως ανοικτή στάση, στην οποία τα πόδια και οι ώμοι σου είναι πλήρως παράλληλα με τον φιλέ! Μπορείς ακόμη να χρησιμοποιήσεις την θέση ετοιμότητας ως οδηγό για το πού θα πρέπει να βρίσκονται τα πόδια. Τα πόδια σου είναι ήδη στην σωστή θέση. Όλα τα μέρη του σώματος ώμοι, ισχία και πόδια είναι ανοιχτά προς το φιλέ. Στην ανοιχτή στάση, ένας παίχτης αιωρεί την ρακέτα χωρίς να προσπαθεί να ευθυγραμμίσει τα πόδια του. Σε αυτή την στάση, η μεταφορά βάρους του σώματος γίνεται προς το εξωτερικό πόδι. Η δύναμη παράγεται με γρήγορη κίνηση του βραχίονα και με περιστροφή των ισχίων ταυτόχρονα με την αιώρηση της ρακέτας, όχι νωρίτερα.

Πολλοί παίχτες χρησιμοποιούν την ανοιχτή στάση αποτελεσματικά, με ημιδυτικό ή δυτικό πιάσιμο ρακέτας. Μπορούν να χτυπούν δυνατά, να κρύβουν την κατεύθυνση των χτυπημάτων τους και να είναι σε καλή θέση, για κάλυψη του γηπέδου, ύστερα από ένα χτύπημα.

Η ανοιχτή στάση είναι καλή επιλογή, όταν δεν έχεις χρόνο να τοποθετηθείς σε άλλη στάση, όταν η μπάλα έρχεται προς τα σένα κατευθείαν και όταν πρέπει να μετακινηθείς προς τα πλάγια, για να εκτελέσεις ένα forehand. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία παίχτες υποστηρίζουν την κλασσική στάση (ώμοι και πόδια παράλληλα με τις πλάγιες γραμμές του γηπέδου), ενώ οι νεαρότεροι παίχτες και οι δάσκαλοί τους, προτιμούν ένα στυλ με τους ώμους παράλληλα προς το φιλέ.

Τα επιχειρήματα είναι αρκετά απλά.

·         Η κάθετος στάση, επιτρέπει συντονισμένη μετακίνηση του σώματος προς το στόχο, μακρύτερη ζώνη χτυπήματος και μεγαλύτερη ταχύτητα ρακέτας.

·         Το πλεονέκτημα της ανοικτής στάσης, είναι η γρηγορότερη επανάκτηση θέσης και η καλύτερη κάλυψη του γηπέδου.

Γενικά η επιλογή των στάσεων εξαρτάται από:

·         Τις ικανότητες του παίχτη

·         Τη φυσική του κατάσταση

·         Το είδος εξοπλισμού που χρησιμοποιεί και

·         Τις συνθήκες του αγώνα

Πρέπει να γνωρίζεις  ότι η ανοικτή στάση και η κάθετη στάση, απαιτούν μεγάλη ενεργοποίηση των μυών της ράχης, κάτι το οποίο θα πρέπει να το λαμβάνεις υπόψη σου, κατά την προπόνηση, για την αύξηση της δύναμης.

Οι παίχτες μεσαίου επιπέδου μπορούν να χρησιμοποιούν την ανοικτή στάση, αλλά είναι αρκετά πιθανόν να αστοχούν.

Οι προχωρημένοι παίχτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν forehand με κλειστή στάση στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτελούν χτυπήματα με ανοικτή στάση, όταν οι συνθήκες απαιτούν γρήγορη κάλυψη του γηπέδου. Αυτό όμως το συμπέρασμα δεν συμφωνεί με την προσέγγιση της ανοικτής στάσης, η οποία χρησιμοποιείται από πολλούς κορυφαίους παίχτες σε όλο τον κόσμο.

Όσο αφορά την ανοικτή στάση είναι πετυχημένη διότι:

•          Οι ρακέτες είναι ελαφρύτερες και δυνατότερες.
•          Οι χορδές είναι ελαστικές και ανθεκτικές και αντισταθμίζουν τις μικρότερες αιωρήσεις που χρησιμοποιούνται από πολλούς νεαρούς παίχτες.
•          Εξασφαλίζει μία κατά 4% πιο γρήγορη επαναφορά από μία κάθετη στάση
•          Η πορεία της ρακέτας, η οποία αλλάζει το λιγότερο κατά 8 μοίρες σε μία προς τα πάνω κατεύθυνση ελαττώνει το περιθώριο λάθους κατά ….κρατηθείτε …60%!!!
•          Δεν εξαναγκάζει τους παίκτες, να χρησιμοποιήσουν υπερβολικά τον κορμό και τον βραχίονα, η πίεση που δημιουργείται στο γόνατο και την λεκάνη είναι μικρότερη και έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν καλύτερα την αρχική τους πρόθεση  εκτέλεσης της βολής.
•       Οι παίκτες έχουν καλύτερη ισορροπία, μπορούν να κινηθούν πολύ πιό γρήγορα στο φιλέ και να πάρουν και καλύτερη θέση για να απαντήσουν στην επιστροφή του αντιπάλου τους.
•       Ολόκληρη η κίνηση είναι πιό οικονομική και ο ρυθμός της εκτέλεσης ιδανικός. Διακρίνουμε την συνεχή αλληλουχία των κινήσεων και την όλη κίνηση ομαλή.

Όμως η ανοιχτή στάση:

•          Φορτίζει ιδιαίτερα τον ώμο και τον αγκώνα (γι’ αυτό θα έπρεπε να αναπτύσσονται ανάλογες προπονητικές μέθοδοι ενδυνάμωσής τους) και
•          Η ταχύτητα της κεφαλής της ρακέτας είναι 4 έως 8% πιο αργή και ελέγχεται με διπλάσια ακρίβεια, ιδίως στην μπάλα η οποία έρχεται κάθετα. (Διίστανται οι απόψεις διότι άλλοι λένε ότι η επιτάχυνση της κεφαλής της ρακέτας είναι έως 20 % πιό μεγαλύτερη στην ανοιχκτή στάση).

        Ένα από τα μειονεκτήματα της ανοικτής στάσης είναι η κακή εξοικείωση του παίκτη με ένα ικανοποιητικό φάσμα κίνησης στο τελείωμα της αιώρησης, οπώς π.χ. στο slice backahnad.

Λόγω της επιτάχυνσης συνολικά της κινηματικής αλυσίδας (τέντωμα στις αρθρώσεις, γόνατα, λεκάνη, σώμα, χέρια και αιώρηση ρακέτας) στην ανοιχτά στάση, πολλές φορές οι παίκτες ανασηκώνονται από το έδαφος με μεγαλύτερη άνεση. Βοηθάει αυτό βέβαια σε συνδυασμό με τις extreme  λαβές πιασίματος και μπορούν να κτυπάνε την μπάλα ψηλά, δυνατά και με spin.

      Αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε επίσης είναι ότι στην ανοικτή στάση το τελείωμα είναι μεγαλύτερο.

Επειδή η επιλογή της στάσης έχει περισσότερες τακτικές, παρά τεχνικές προεκτάσεις, απλώς αναφέρεται ότι κατά την κλειστή στάση, υπάρχει η μέγιστη παραγωγή ισχύος από τον παίχτη, ενώ η ανοιχτή στάση βολεύει περισσότερο από άποψη οικονομίας χρόνου, κατά το στήσιμο. Έτσι οι περισσότεροι παίχτες χρησιμοποιούν μια ενδιάμεση στάση, η οποία παρέχει κατά κάποιο τρόπο την μέση οδό.

Οι παίκτες δεν πρέπει να περιστρέφονται σημαντικά, παρόλο που η περιστροφή, που εκτελούν, είναι σημαντική. Πρέπει να χρησιμοποιούν μια μικρή περιστροφή κατά την επαφή και όντας πάντα εντός της ωφέλιμης ζώνης κίνησης. Επιπροσθέτως κατά την υπερ-περιστροφή του σώματος, δημιουργούνται εσωτερικές τριβές στο σώμα, τις οποίες πρέπει να υπερνικήσει ο παίχτης πριν αρχίσει καν να επιταχύνει.

Ένα σημείο το οποίο πρέπει να τονιστεί, είναι η συχνή παρανόηση η οποία ισχύει και γενικότερα στην ζωή μας ότι αν κάτι είναι καλό, το περισσότερο από αυτό είναι καλύτερο. Αυτή όμως η λογική δεν έχει πουθενά εφαρμογή. Το κάθε φάρμακο ειναι καλό, αλλά αν πάρεις μεγάλη δόση, τότε γίνεται ίσως και θανατηφόρο.

Το λιγότερο εδώ λοιπόν είναι ….περισσότερο! «Ούκ εν τω πολλώ το εύ, αλλά εν τω ευ τω πολλώ».