Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015

Πως κάνουμε ένα επιτυχημένο βολέ (volley) στο τένις

Το βολέ είναι ένα χτύπημα, του οποίου η εκπαίδευση επιβάλλεται για λόγους ολοκλήρωσης του παίκτη. Το σώμα λυγίζει πάνω από την μέση προς την μπάλα

Το χτύπημα volley πραγματοποιείται πριν η μπάλα αναπηδήσει στο έδαφος, συνήθως πραγματοποιείται κοντά στο φιλέ. Έχει την πολύ ξεχωριστή ιδιότητα να ομορφαίνει ένα παιχνίδι.
Το volley είναι ένα χτύπημα που διαφέρει από όλα τα άλλα. Με αυτό το χτύπημα σπάμε τον ρυθμό του αγώνα και επιχειρούμε να αλλάξουμε τελείως την ποιότητα (από θέμα δύναμης και spin) του χτυπήματος του αντιπάλου. Όλα τα χτυπήματα ως προς την φύση της κίνησης είναι βαλλιστικά. Είναι δηλαδή χτυπήματα που χρησιμοποιούν μεγάλες κινήσεις με διακριτές τις φάσεις προετοιμασίας, της επαφής και του τελειώματος που σκοπό έχουν να δημιουργήσουν και να μεταδώσουν …τόνους δύναμης στη μπάλα. Το volley όμως ανήκει σε μια κατηγορία χτυπημάτων στην οποία η χάρη, ο μινιμαλισμός και το …σφάξιμο με το γάντι έχουν τα πρωτεία. Στο πεδίο του κινητικού ελέγχου (motor control) τα volley χρησιμοποιούν την ευρύτερη κατηγορία των fine motor skills (λεπτές κινητικές ικανότητες) όπως είναι το παίξιμο μιας κιθάρας, ενώ όλα τα άλλα χτυπήματα ανήκουν σε μια κατηγορία αδρών κινητικών ικανοτήτων (gross motor skills), όπως είναι το σουτ στο ποδόσφαιρο κ.ά.
Αν κάποια πλευρά της προσωπικότητας σου, κρύβει επιθετικότητα, το volley θα σε βοηθήσει να την εκφράσεις. Σου δίνει την ευκαιρία να παίξεις από οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου να πιέσεις τον αντίπαλό σου και να τελειώσεις τους πόντους γρήγορα. Μερικές φορές όμως στην προσπάθειά μας να εκτελέσουμε ένα volley, παρασυρμένοι από τα άλλα χτυπήματα λειτουργούμε «χοντροκομμένα», σαν «ταύροι εν υαλοπωλείω», χωρίς την κομψότητα και την ακρίβεια την οποία απαιτεί το χτύπημα.

Το volley είναι περισσότερο ένα εγκεφαλικό χτύπημα, που χρειάζεται να το γνωρίζεις τέλεια. Η εκτέλεσή του είναι προσωπική επιλογή. Πρέπει να πάρεις την σωστή θέση στο μπροστινό μέρος του γηπέδου για να εκμεταλλευτείς την κατάσταση και να πιέσεις για να πάρεις τον πόντο. Στους παίκτες που ανεβαίνουν κοντά στο φιλέ αρέσει να εκτελούν volley, ενώ αντίθετα οι παίκτες που παίζουν από την βασική γραμμή το αποφεύγουν. Για τους επιθετικούς παίκτες ωστόσο δεν αποτελούν μόνο ένα σημαντικό μέρος μιας πετυχημένης επίθεσης, αλλά και ενός αμυντικού σχεδίου δράσης. Όταν ο αντίπαλός σου εκτελέσει ένα κοντινό χτύπημα που προσγειώνεται στο μπροστινό μέρος του γηπέδου σου χωρίς δύναμη, ετοιμάσου να εκτελέσεις ένα χτύπημα προσέγγισης στο φιλέ και να έρθεις στην θέση του volley. Το χτύπημα προσέγγισης αποτελεί ένα χτύπημα εδάφους, που εκτελείται όταν ο αντίπαλος επιστρέφει αδύναμα την μπάλα στο δικό μας γήπεδο.

Στις περισσότερες περιπτώσεις εκτέλεσε ένα χτύπημα στην ευθεία όσο το δυνατόν παράλληλα στην πιο κοντινή πλάγια γραμμή από την θέση που βρίσκεσαι. Όταν εκτελείς το χτύπημα προσέγγισης ευθεία και βαθιά ωθείς τον αντίπαλό σου στη γωνία και βρίσκεσαι σε θέση να μπορείς να εκτελέσεις ένα επιτυχημένο volley. Αν έχεις να αντιμετωπίσεις ένα καλό παίκτη βασικής γραμμής περιστασιακά προσπάθησε να εκτελέσεις το χτύπημα προσέγγισης βαθιά στην μέση του γηπέδου. Όταν εκτελείς το χτύπημα βαθιά στη μέση, παίρνεις το πλεονέκτημα της ταχύτητας από τον παίκτη που παίζει από την βασική γραμμή, μειώνοντας παράλληλα τις δυνατότητές του για επιστροφή της μπάλας διαγώνια.

Η θέση στο γήπεδο από την οποία εκτελείς το volley, όπως και το επίπεδο του αντιπάλου σου, απαιτούν ο ρυθμός και το πλασάρισμα να είναι περισσότερο ακριβή. Ένα αδύναμο volley σε θέτει σε μειονεκτική θέση από όπου μπορεί να χάσεις τον πόντο στο επόμενο χτύπημα. Ένα γρήγορο και ισχυρό volley προβληματίζει πάντα και αποσυντονίζει τον αντίπαλο. Το volley είναι ακόμη πιο σημαντικό για τα διπλά, όπου οι περισσότεροι πόντοι χάνονται και κερδίζονται στο φιλέ. Οι καλές ομάδες διπλού προσεγγίζουν γρήγορα το φιλέ, ενώ οι ομάδες που δεν ανεβαίνουν στο φιλέ συνήθως χάνουν.  
Η ικανότητα εκτέλεσης volley, μπορεί και διακρίνει τον αρχάριο από τον μεσαίου επιπέδου παίκτη και τον μεσαίου επιπέδου παίκτη από τον προχωρημένο.

Λαβές για να εκτελείς τα βολέ

Α. Ηπειρωτική
Πλεονεκτήματα
·        Ενιαία και για τα δύο βολέ
·        Εύκολη στη φάση αναμονής
·        Ιδιαίτερα καλή στο forehand
·        Είναι πάντα στο μέσο της απόστασης και για τα δύο βολέ

Μειονέκτημα
·        Δύσκολη για τους αρχάριους στο backhand (σπάσιμο καρπού)

Η ηπειρωτική λαβή συνιστάται σε όλους τους παίκτες.

Β. Κλασσική ανατολική backhand
Πλεονεκτήματα
·        Ενιαία και για τα δύο βολέ
·        Ιδιαίτερα καλή στο backhand
·        Πολύ καλή για το smash
·        Καλή στα χαμηλά βολέ στο forehand

Mειονέκτημα
·        Δύσκολη γενικά στο forehand έως πολύ δύσκολη στο ψηλό forehand. Μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο από καλούς παίκτες.

Αυτή η λαβή συνιστάται μόνο σε υψηλού επιπέδου παίκτες.

Γ. Κλασσική ανατολική forehand και κλασσική ανατολική backhand
Πλεονεκτήματα
·        Όμοια με τα χτυπήματα εδάφους
·        Καλή στο backhand
·        Καλή στο forehand

Μειονεκτήματα
Χάσιμο χρόνου για αλλαγή λαβής
Δύσκολη η αιώρηση από πάνω προς τα κάτω διαγώνια μπροστά (φάλτσο μπάλας)

Αυτή η λαβή συνιστάται μόνο σε αρχάριους του αθλήματος και ελάχιστους «μεσαίου» επιπέδου

Forehand και Backhand volley
Η εκτέλεση του volley δεν είναι μια πολύ φυσική κίνηση. Η πρώτη διαφοροποίηση στο volley έχει να κάνει με την προς τα πίσω αιώρηση. Όταν βρίσκεσαι κοντά στο φιλέ, δεν έχεις τον απαραίτητο χρόνο, για να φέρεις την ρακέτα πίσω. Η αιώρηση προς τα πίσω και από τις δύο πλευρές πρέπει να είναι μία κίνηση περιορισμένου εύρους.
Καθώς βλέπεις την μπάλα να έρχεται, φέρνεις την ρακέτα σου πίσω μέχρι ένα σημείο, όχι πιο πίσω από μια νοερή γραμμή που βρίσκεται στην ίδια ευθεία με την πλάτη σου και είναι παράλληλη με το φιλέ. Αν ένας παρατηρητής στεκόταν στην αντίθετη πλευρά από το χέρι της ρακέτας, αυτός δεν θα έπρεπε να μπορεί να δει τη ρακέτα σου όταν την τραβάς προς τα πίσω.
.

Εκτελώντας ένα forehand volley (προετοιμασία)

Γύρισε πάνω στο πόδι που βρίσκεται κοντύτερα στην πορεία της επερχόμενης μπάλας (π.χ το δεξί στο forehand), ενώ ταυτοχρόνως η ρακέτα εκτελεί την κίνηση προετοιμασίας, όμοια αλλά σε αντίθετη φορά με την διαδρομή της μπάλας και λίγο πιο πάνω από το σημείο επαφής. Η πρώτη αυτή φάση τελειώνει στο επίπεδο που ορίζεται από τον δεξιό ώμο και το δεξί πόδι.  Από το υψηλότερο αυτό σημείο κινείται στην συνέχεια η ρακέτα μπροστά, ευθεία και με ελάχιστη απόκλιση προς τα κάτω, έτσι ώστε η μπάλα να επιδέχεται λίγες περιστροφές προς τα πίσω. Ταυτοχρόνως με την τελευταία κίνηση της ρακέτας, το μπροστινό πόδι (αριστερό) τοποθετείται προς την μπάλα. Το σημείο επαφής είναι λίγο πιο μπροστά και μακριά πλάγια από εκείνο στα βασικά χτυπήματα εδάφους. Στο forehand βολέ το χέρι είναι λυγισμένο στον αγκώνα.

  • Πιάσε την ρακέτα με ανατολική λαβή αν είσαι αρχάριος, ηπειρωτική λαβή αν είσαι μεσαίου επιπέδου και ενδιάμεση λαβή αν είσαι προχωρημένος παίκτης. Η ενδιάμεση λαβή ονομάζεται Continental και ο σκοπός της είναι να μη χρειαστεί ο παίκτης να αλλάξει λαβή ανεξαρτήτως της πλευράς που θα χτυπήσει το volley.
  • Το ελεύθερο χέρι ξεκινάει από το λαιμό της ρακέτας και μετακινείται προς τα έξω, ώστε να βοηθάει στην διατήρηση της ισορροπίας.
  • Τα γόνατα είναι λυγισμένα, τα πόδια πατάνε ελαφρώς στο έδαφος
  • Κάνε γρήγορη στροφή των ώμων
  • Κράτα σταθερή τη λαβή, τον καρπό και τον βραχίονά σου
  • Η κεφαλή της ρακέτας να είναι στο επίπεδο των ματιών
  • Βημάτισε προς τα εμπρός (όχι διαγώνια) με το αντίθετο πόδι
  • Κάνε συμπαγή την αιώρηση, με τη πρόσοψη της ρακέτας να βλέπει προς τα επάνω
  • Ο βραχίονας από λυγισμένη θέση να έρθει σε μια ελαφριά (όχι τελείως) τεντωμένη θέση
  • Κάνε την επαφή της ρακέτας με την μπάλα στο πλάϊ και μπροστά
  • Χτύπα δια μέσου της μπάλας, αλλά με μικρό όχι πλήρες τελείωμα
  • Τέλειωσε το χτύπημα με το βάρος στο μπροστινό πόδι
  • Ετοιμάσου για το επόμενο χτύπημα
Αν το volley δεν είναι επιτυχημένο και η επαφή με την μπάλα είναι καθυστερημένη, συντόμευσε την προς τα πίσω αιώρηση.

Οι αρχάριοι χρησιμοποιούν την ανατολική λαβή forehand για forehand volley και την ανατολική λαβή backhand για backhand volley.

Οι μεσαίου επιπέδου παίκτες πρέπει θα πρέπει να μάθουν να εκτελούν το forehand και το backhand με ηπειρωτική λαβή, η οποία θα τους επιτρέψει να έχουν αρκετή ευελιξία, ώστε να κάνουν κάποιες μικροπροσαρμογές, ανάλογα με την κατάσταση.

Για τον λόγο αυτό, καλό είναι να κρατάς την λαβή αρκετά χαλαρά, ώστε να είναι εφικτές κάποιες μικρές αλλαγές μεταξύ των χτυπημάτων, αλλά συγχρόνως αρκετά σταθερά, ώστε η ρακέτα να μη γυρίζει μέσα στην παλάμη σου κατά την διάρκεια της επαφής της ρακέτας με την μπάλα.

Εκτελώντας ένα backhand volley

Διίστανται οι απόψεις για τον χρόνο αντίδρασης για την αντιμετώπιση ενός βολέ. Άλλοι λένε ότι είναι μεγαλύτερος στο backhand κι άλλοι λένε ότι είναι μικρότερος. Στην πράξη φαίνεται ότι ο χρόνος αντίδρασης στο backhand είναι μικρότερος διότι όταν δεν έχουν επαρκή χρόνο, προτιμούν να φέρνουν την ρακέτα μπροστά στο σώμα και εκτελούν ένα backhand βολέ μπροστά στο σώμα τους.
Στο backhand  βολέ το χέρι είναι τεντωμένο στον αγκώνα, ενώ διατηρείται όπως είναι φυσικό η πλάγια θέση και μετά την επαφή.
  • Ανατολική backhand λαβή για αρχάριους, ηπειρωτική λαβή για μεσαίου επιπέδου και προχωρημένους παίκτες (αν χρησιμοποιεί κάποιος ανατολική forehand λαβή και backhand λαβή αντίστοιχα για τα δύο βολέ, τότε μιλάμε για διπλή λαβή.
  • Το ελεύθερο χέρι είναι πάνω στο λαιμό της ρακέτας
  • Τα γόνατα είναι λυγισμένα και το πόδια πατάνε ελαφρά στο έδαφος
  • Το βάρος είναι μπροστά στα δάχτυλα των ποδιών
  • Κάνε γρήγορη στροφή των ώμων
  • Κράτα σταθερή λαβή, καρπό και βραχίονα
  • Το κεφάλι της ρακέτα να είναι στο επίπεδο των ματιών
  • Βημάτισε προς τα εμπρός κι όχι διαγώνια με το αντίθετο πόδι
  • Κίνηση μπλοκαρίσματος με συμπαγή αιώρηση (δηλαδή η πρόσοψη της ρακέτας να βλέπει ελαφρώς προς τα επάνω)
  • Ο βραχίονας από λυγισμένη θέση να έρθει σε μια ελαφρά (όχι τελείως) τεντωμένη θέση
  • Κάνε επαφή της ρακέτας με την μπάλα στο πλάϊ και μπροστά
  • Χτύπα δια μέσου της μπάλας, αλλά με μικρό και όχι πλήρες τελείωμα
  • Τέλειωσε το χτύπημα με το βάρος στο μπροστινό πόδι
  • Ετοιμάσου για το επόμενο χτύπημα
Αν το backhand volley δεν έχει δύναμη, μετακινήσου προς τα εμπρός, καθώς χτυπάς και βεβαιώσου ότι το πιάσιμο της λαβής είναι σταθερό.

Στο ηπειρωτικό πιάσιμο ο καρπός είναι ακριβώς πάνω στην κορυφή της λαβής της ρακέτας. Ο αντίχειρας πρέπει να παρέχει μεγαλύτερη υποστήριξη από το πίσω μέρος, επειδή ο καρπός δεν τοποθετείται πίσω από την ρακέτα. Έκτεινε τον αντίχειρα κατά μήκος του πίσω μέρους της λαβής, έτσι ώστε η εσωτερική επιφάνεια του αντίχειρα να εφάπτεται με την λαβή

 Σε πολλά χτυπήματα δεν υπάρχει χρόνος για να αλλάζεις συνεχώς τον τρόπο με τον οποίο πιάνεις την ρακέτα. Επίσης είναι δύσκολο κι όχι σωστό να πιάνεις την ρακέτα με έναν τρόπο για όλα τα χτυπήματα. Για παράδειγμα σε ένα ψηλό volley στην πλευρά του forehand το να κάνεις ένα μικρό στρίψιμο του καρπού προς ένα πιάσιμο forehand είναι αποτελεσματικό, όπως εξίσου αποτελεσματικό είναι και το να κάνεις ένα στρίψιμο του καρπού προς ένα backhand πιάσιμο από την αντίθετη πλευρά.

Το πλεονέκτημα της ηπειρωτικής λαβής είναι ότι σε απαλλάσσει από το να έχεις να αλλάζεις τον τρόπο με τον οποίο πιάνεις την ρακέτα. Το μειονέκτημα είναι ότι μερικοί παίκτες δεν έχουν την δύναμη που χρειάζεται το ηπειρωτικό πιάσιμο ή απλά δεν μπορούν να το συνηθίσουν.

Για άσκηση κάνε volley με το ελεύθερο χέρι πίσω από την πλάτη σου. Επίσης αν θέλεις βάλε ένα κέρμα ανάμεσα στην ρακέτα και στο χέρι σου. Αν πέσει το νόμισμα τότε έχεις αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο πιάνεις την ρακέτα. Η προσέγγιση στο φιλέ, ενώ διατηρείς καλή ισορροπία, απαιτεί μία κίνηση (ένα ελαφρύ πάτημα με τα δυο πόδια το λεγόμενο split step). Αυτό το μικρό πάτημα θα σε βοηθήσει να μετακινηθείς αριστερά η δεξιά καθώς ο αντίπαλό σου χτυπάει την μπάλα.

Για να εξασκηθείς στο split step πάρε θέση στην βασική γραμμή. Προχώρα προς το φιλέ. Πριν φτάσεις στην γραμμή του σερβίς, κάνε μια μικρή αναπήδηση με τα δύο σου πόδια ευθυγραμμίζοντάς τα προς το φιλέ.

Χωρίς να σταματήσεις εντελώς προχώρησε και πάλι προς τα εμπρός, για να εκτελέσεις ένα forehand η backhand volley. Ο συγχρονισμός είναι πολύ σημαντικός. Εκτέλεσε το split step ένα κλάσμα του δευτερολέπτου προτού ο αντίπαλός σου χτυπήσει την μπάλα. 

Σημ: Για το βολέ θα σας δώσω πολύ περισσότερες και διευκρινέστερες πληροφορίες σε επόμενο άρθρο.